Learn-live-teach-embed: empower de leerkracht!
Hoe ziet dit er in de school uit? Start met de leerkrachten ...
Positief onderwijs is meer dan het inzetten van een paar technieken of het hebben van een paar experts in het team. Het gaat erom dat het ook echt geleefd wordt door de hele school en alle betrokkenen. Dus inclusief niet onderwijzend personeel en ouders. Zet daarom eerst in op de leerkrachten. Als zij echt vanuit zichzelf positief onderwijs vorm geven, brengen zij dit in authentieke relaties op anderen over en is positief onderwijs uiteindelijk ingebed in het DNA van de school. En van daaruit kan het uitstralen naar de buurt en de samenleving.
Random acts of kindness
De beweging van Random Acts of Kindness is een wereldwijde beweging van mensen die iets aardigs doen voor een ander zonder daar persoonlijk iets voor terug te krijgen. Juist het feit dat je niet persoonlijk bedankt wordt, heeft een grote uitwerking op jouw daad. Leg in het groente-schap bij de supermarkt lieve briefjes neer en kijk stiekem wat de reacties zijn of verkneukel je bij de gedachte… . Dit kun je op school gemakkelijk inzetten en het geeft enorm veel plezier. Op scholen resulteert dit in kleine acties en hulp naar de omgeving toe: het opruimen van zwerfvuil, het bezoeken van eenzame mensen, random kleine aardigheidjes uit-delen, lieve briefjes achterlaten... . Daar wordt de ontvanger blij van en dat maakt weer dat de gever zich nog blijer voelt. Elke dag iets aardigs doen voor iemand en daar bij stil staan aan het einde van de dag bevordert het welbevinden van mensen enorm.
De positieve psychologie is de basis van positief onderwijs. Een aantal belangrijke bouwstenen wordt hieronder beschreven.
Het ‘PERMA’ model
Het PERMA is ontwikkeld op basis van onderzoek en ervaringen op scholen die hiermee werken in onder andere Australie (Geelong Grammar School) en Scandinavië. In Nederland is het model nog betrekkelijk nieuw.
Belangrijk is de basis van welbevinden (P = Positive Emotions feeling good), vervolgens is het van belang dat de leerling zich betrokken voelt (E = Engagement finding flow), dat de leerling positieve relaties ervaart en onderhoudt (R = Relationships autentic connections), dat het betekenisvol is voor de leerling (M = Meaning purposeful existence) en dat het ook werkelijk leidt tot ontwikkeling en prestaties (A = Achievement a sense of accomplishment).
In dit model zie je ook de 3 basisbehoeften van Deci & Ryan terug. Er is aan toegevoegd dat positieve emoties voorwaarden zijn om tot groei/ ontwikkeling te komen. Binnen de positieve psychologie wordt dit Flourish genoemd, oftewel floreren/ bloeien.
Oplossingsgericht werken
Inzichten en werkvormen van het oplossingsgericht werken bieden belangrijke handvaten om de principes van het PERMA model in te zetten. Bij het oplossingsgericht (of waarderend) werken maak je leerlingen (en volwassenen) bewust van al geboekte vooruitgang en bekijk je wat er nodig is voor een volgende stap in de gewenste richting. Het oplossingsgericht werken is niet nieuw, maar vindt wel steeds meer onderbouwing vanuit wetenschappelijk onderzoek. Voor wie zich graag verder wil verdiepen in de onderzoeken is het boek “Positieve psychologie in de praktijk” van Frederike Bannink (2009) een aanrader.
Oplossingsgericht werken op school vraagt van leerkrachten en kinderen een meer oplossingsgerichte houding in plaats van een probleemgerichte houding.
